doğrusal molekül geometrisi ne demek?

Kimyada, doğrusal moleküler geometri 180°'lik bir açıya yerleştirilmiş diğer iki atoma (veya ligandlara) bağlanmış merkezi bir atom etrafındaki geometriyi tarif eder. Asetilen (HC≡CH) gibi doğrusal organik moleküller genellikle karbon merkezleri için sp orbital hibridizasyonu teşvik edilerek tarif edilir.

VSEPR modeline göre, merkez atoma bağlı iki atom ile sıfır veya üç yalın çiftin AXE gösteriminde (AX₂ veya AX₂E₃) oluşması durumunda doğrusal bir geometri mevcut olur. Doğrusal geometrili nötr AX₂ molekülleri, iki tek bağ içeren berilyum florür (F−Be−F),¹ iki çift bağlı karbon dioksit (O=C=O), bir tek ve bir üçlü bağ içeren hidrojen siyanürdür (H−C≡N). Üçten fazla atoma sahip en önemli lineer molekül, her bir karbon atomunun bir hidrojene tekli bir bağ yaptığı ve diğer karbon atomuna üçlü bir bağ yapması ile karbonun merkezi atom olarak kabul edildiği asetilendir (H−C≡C−H). Doğrusal iyonlara örnek anyonlar azid (N₃^-) ve tiyosiyanat (SCN^-) ve doğrusal bir katyon olan nitronyum iyonudur (NO₂⁺).²

Doğrusal geometri AX₂E₃ moleküllerinde de oluşur, örneğin; ksenon diflorür (XeF₂)³ ve bir iyodürün diğer ikisine bağlı olduğu triiyodür iyonu (I₃^-). VSEPR modeli tarafından tarif edildiği gibi, merkezi atom üzerindeki beş değerlik elektron çifti bir üçgen çiftpramit oluşturur, burada üç yalın çift daha az kalabalık ekvatoryal pozisyonları işgal eder ve bağlı iki atom, bir eksenin zıt uçlarında iki eksenel pozisyonu işgal ederek doğrusal bir molekül oluşturur.

Ayrıca bakınız

• AX yöntemi
• Moleküler geometri

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Chem | Kimya, Yapılar ve 3B Moleküller
• Indiana Üniversitesi Moleküler Yapı Merkezi
• Nokta grupları için etkileşimli moleküler örnekler
• Moleküler Modelleme
• Animasyonlu Trigonal Düzlemsel Görsel

Orijinal kaynak: doğrusal molekül geometrisi. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Housecroft, C. E.; Sharpe, A. G. (2004). Inorganic Chemistry (2nd ed.). Prentice Hall. p. 43. ISBN 978-0-13-039913-7. ↩

2. Greenwood, N. N.; Earnshaw, A. (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Oxford: Butterworth-Heinemann. ISBN 0-7506-3365-4. ↩

3. Housecroft, C. E.; Sharpe, A. G. (2004). Inorganic Chemistry (2nd ed.). Prentice Hall. p. 47. ISBN 978-0-13-039913-7. ↩

Kategoriler